Voor deze manier heb je geen thermometer en staafmixer nodig, want we maken gebruik van de kamertemperatuur, 'n beetje spierkracht en geduld.
Normaal worden vaste zepen met natriumhydroxide (NaOH) gemaakt en vloeibare zepen met kaliumhydroxide (KOH). Mijn NaOH was op, dus ik gebruikte KOH en wat minder vet voor meer stevigheid. Dat betekende direct volledige verzeping. Dit zeepje dus geen overvetting* heeft en is alléén geschikt voor het huishouden.
*Dat houdt in dat er in het recept gewoon méér vet zit dan het loog kan 'eten'. Die terugvetting/overvetting is ook nodig, anders hou je geen huid meer over!
Beide stoffen zijn bijtend en er komen gassen vrij, dus zorg ervoor dat het raam open kan en trek - in ieder geval - beschermende handschoenen aan.
Benodigdheden:
- 250gr vast frituurvet
- 3 volle eetlepels KOH
- krap 100ml water
- opt. toevoegingen, zoals etherische olie of parfumolie, kruiden, bloembaadjes, enz
Verder nodig:
- pan
- hittebestendig bakje
- melkopschuimding of 2 vorken
- fornuis met oven
- evt. beschermende hand-schoenen en veiligheidsbril
- evt. hakmes voor de kruiden
Werkwijze:
1. Het recept en benodigdheden klaarzetten
Zoek op internet een simpele zeepcalculator en kijk hoeveel je nodig hebt.
1.a Pak alle benodigdheden en zet ze op het werkblad.
1.b Pak ook alvast het pannetje erbij.
Stap 1.a
2. Het vet smelten.
2.a Haal het vet uit de verpakking.
2.b Doe dit in een pannetje, verwarm het op laag vuur tot al het vet is gesmolten en zet het daarna uit.
Laat het 15-30 minuten afkoelen
Stap 2.a
Stap 2.b
3. Het loog aanmaken.
Pas op! Kaliloog is bijtend en wordt erg heet. Is het toch op jou of jouw kleding gekomen; was dan snel je handen of trek alles uit en spring onder de douche.
3.a Doe 3 volle eetlepels KOH in een hittebestendig bakje.
3.b Voeg krap 100ml water toe en roer het met een lepel 'n beetje door.
Zet het loog ook eventjes weg.
Stap 3.a
Stap 3.b
4. Samenvoegen.
4.a Zodra je denkt dat ze beide dezelfde temperatuur hebben, giet je het loog voorzichtig in het pannetje met vet.
4.b Begin meteen met roeren.
Advies: giet eerst 'n klein beetje loog in de vetpan. het mag niet bruisen!
Bruist het toch? Dan moet je het vet nog verder laten afkoelen.
Stap 4.a
Stap 4.b
Maak je op voor 10-15 minuten onafgebroken roeren!
Vet en water vermengen zich in principe niet, dus als je even pauzeert, zullen ze zich splitsen, waardoor de zeep kan mislukken.
Dus... hou het in beweging tot je de 'trace' bereikt.
Blijven roeren!
Zo ziet een 'trace' eruit.
5. De vaseline-fase en verdere verzeping.
5.a. Zodra je een mooie 'trace' hebt, zet je het pannetje op laag vuur om naar de 'vaseline'-fase te gaan.
5.b Verwarm het gelijkmatig door het steeds om te roeren. Je ziet dat de zeep steeds donkerder en glaziger wordt.
Als het bijna 'hoogglans' is geworden, kun je het vuur uitzetten.
Stap 5.a
Beginnende 'vaseline'-fase.
Verdere verzeping vind plaats bij een constante, gelijkmatige temperatuur.
Dus...de pan gaat in de oven!
5.c Stel de oven in op 100°C. Zet de pan erin en laat hem 5 minuten 'lopen'.
5.d Trek ovenhandschoenen aan en haal de pan eruit. Roer de zeep even door.
Stap 5.c
Stap 5.d
5.e Om te testen op aanwezig loog, moet je de zeep 'proeven'.
Ja, serieus. Er is helaas geen andere manier en het klinkt erger dan het is.
Schep een klein beetje afgekoelde zeep uit de pan en houdt je tong ertegenaan. Prik het? Dan moet de pan weer 5 minuten in de oven.
Herhaal zo vaak als nodig.
Stap 5.e
Prikt het nog steeds? Dan opnieuw in de oven!
6. Extra's toevoegen en de zeep in vormpjes drukken.
Na het verzepen en 'n poosje afkoelen, kun je geur, bloemen of kruiden toevoegen.
6.a Geurtjes kun je er zo bij gieten. Richtlijn: 2-5% geurolie.
6.b Gedroogde bloemen of kruiden kun je evt. wat kleiner snijden of hakken met zo'n ding.
Stap 7.a
Stap 7.b
6.c Druk de zeep in een vormpje of spatel het in een bak en strijk het glad. Haal de zeep pas de volgende dag uit de vorm.
De zeep moet nog 14 dagen rijpen en dagelijks worden omgedraaid.
Stap 7.c
Een zeepje!